Ciekawe odkrycie w drewnianym kościele w Rogach

W trakcie prac konserwatorskich prowadzonych przy polichromiach stropu starego kościoła drewnianego w Rogach, powiat krośnieński, konserwatorzy dzieł sztuki prowadzący prace w obiekcie dokonali bardzo ciekawego odkrycia. Po odsunięciu i demontażu ołtarza wielkiego odsłoniły się na deskach zrębu starsze polichromie gotyckie.

Na podstawie licznych innych śladów historii obiektu, takich jak forma i budowa mensy ołtarzowej, zachowane wyposażenie i wystrój, tajemnicze miejsca w obiekcie z zachowanymi detalami, możemy przypuszczać, że kościół jest bardzo stary. W karcie obiektu ze zbiorów delegatury krośnieńskiej czytamy, że stary drewniany kościółek został uposażony już w roku 1358. Po raz pierwszy wzmiankę o kościele odnotowano w roku 1462. Pod koniec wieku XVI kościół rozebrano i przygotowano miejsce pod lokalizację obecnego. Kolejny kościół wzniesiono około roku 1600, konsekrowano go w 1603 r. Kościół, jak wynika z opisu, ogólnie określając - na planie obecnego, przechodził liczne przeobrażenia w czasie swojej historii. Przypuszczamy, że bryła w zasadzie uległa od tego czasu zmianom w zakresie wielkości, a nie rozplanowania poszczególnych elementów.

Na podstawie dokumentów wiemy, że ok. roku 1756 kosztem proboszcza Walentego Żelezińskiego przeprowadzono kompleksowy remont świątyni. Polegał on na powiększeniu otworów okiennych, wymianie posadzek, pokrycia dachu i szalunków zewnętrznych, a także nowej dekoracji malarskiej wnętrza. Ostatnia przebudowa miała miejsce w latach 1886-1888. Zdemontowano wówczas dzwonnicę i przesunięto ją w kierunku zachodnim, powiększając tym samym wnętrze. Wydaje się pewne, że nową dzwonnicę z izbicą wzniesiono na wzór wcześniejszej, z wykorzystaniem wielu oryginalnych elementów. Ponownie wymieniono część stolarki okiennej i drzwiowej, konstrukcję dachu i sygnaturki, szalunek kościoła, dobudowano od strony południowej niewielką kruchtę. Wiemy, że prace te prowadzono pod kierunkiem mistrza ciesielskiego z Wietrzna.

Kolejny większy remont miała miejsce już współcześnie, w latach 1966-69, który obejmował zarówno architekturę jak i wyposażenie i wystrój malarski świątyni. W roku 1991 pomalowano dachy i szalunek zewnętrzny kościoła. Odsłonięte polichromie i liczne detale świadczące o bogatej historii bardzo ciekawego pod względem artystycznym i konserwatorskim kościoła w Rogach, oraz dane archiwalne, przez swoją zagadkowość sprawiają, że planujemy rozpoznać obiekt, wykonać szczegółowe badania architektoniczne i konserwatorskie, w tym badania dendrochronologiczne, aby w przyszłości prawidłowo ukierunkować kolejne działania i prace oraz odpowiedzieć sobie na te pytania, które obecnie uznajemy za nie wyjaśnialne w odniesieniu do datowania.