Dom podcieniowy w Kołaczycach

Budynek o którym mowa znajduje się w Rynku miasta Kołaczyce i swoją historią sięga najprawdopodobniej 1 poł. XIX w. Karta zielona obiektu wykonana w 1959 r, informuje, że budynek wzniesiono w początkach XIX stulecia oraz, że pierwotnie pełnił funkcję poczty, jednak ze względu na brak dokumentacji archiwalnych i szczegółowych opracowań, na obecnym etapie nie da się precyzyjnie ustalić ani czasu jego powstania ani pierwotnych właścicieli, czy funkcji. Fotografia powstała przed 1893 r. oraz plan Kołaczyc pochodzący z pocz. XX w. rejestrują wygląd zewnętrzy i rzut budynku zbliżone do stanu obecnego.

Zauważyć także można, że w sąsiedztwie budynku znajdował się drugi, bardzo podobny dom, przez co można przypuszczać, że w XIX w. znaczną cześć przyrynkowych domów w Kołaczycach stanowiły budynki drewniane z elewacjami frontowymi poprzedzonymi podcieniami wspartymi na murowanych lub drewnianych filarach, tak charakterystyczne dla zabudowy handlowych miasteczek na terenie małopolski.

Na początku XX w. w budynku przeprowadzono remont, w wyniku którego jego elewacje uzyskały wygląd zbliżony do obecnego.

Wykonane zostały wtedy nowe okna (zachowane w większości do dzisiaj) oraz najprawdopodobniej szalunek elewacji, Kolejne, większe prace przeprowadzone był około 1959 r., kiedy to wykonano generalny remont obiektu. Wyremontowano wówczas dach i założono nowe pokrycie dachowe z gontu, wyremontowano stropy i podłogi.


Na początku XXI w. wykonano pod budynkiem nowe fundamenty oraz remont ścian i podłóg, konserwację drewna ścian i stropów, remont i przebudowę komina oraz remont instalacji elektrycznej. Ponadto wykonano częściową wymianę stropów, konserwację i czyszczenie gontów oraz wymieniono stolarkę drzwiową i częściowo stolarkę okienną (od strony wschodniej).

We wnętrzach wykonano nowe ceramiczne i drewniane podłogi, wykonano łazienki. Ponadto w czasie tym zabezpieczono pokrycie dachowe poprzez zastąpienie zniszczonego gontu w miejscach mniej eksponowanych blachą.

Obecnie budynek znajduje się w dość dobrym stanie, jest użytkowany w części przez lokal gastronomiczny, a w części pełni funkcje mieszkalne. Drobne remonty i konserwacje wynikające w użytkowania prowadzone są na bieżąco.

Fot. P. Gęsiorski - WUOZ w Przemyślu