W związku z bliżej nie precyzowanymi prośbami dotyczącymi wyjaśnień odnośnie mostu kolejowego na Sanie w Przemyślu, wyjaśniam zakres ochrony konserwatorskiej.
1. Most kolejowy znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej układu urbanistycznego miasta Przemyśla, na granicy strefy A – ścisłej ochrony konserwatorskiej (decyzja nr KL II – 680/15/72 nr A – 709 wyjaśniona postanowieniem z dnia 27.09.2017 r. nr RDZ-I.5130.125.2017.WW.)
2. Zarządzeniem nr 27/2013 z dnia 31.12.2013 r. most został włączony do ewidencji wojewódzkiej Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
3. Zarządzeniem nr 127/2014 Prezydenta Miasta Przemyśla z dnia 14.04.2014 r. w sprawie zmian w gminnej ewidencji zabytków, karta adresowa zabytku nieruchomego – mostu kolejowego na rzece San – ulica Sportowa i 22 Stycznia, w linii 91 została włączona do GEZ (Gminnej Ewidencji Zabytków).
4. Decyzją nr L.dz. RDZ-I.5131.8.2019/20 z dnia 14 lutego 2020 r. wpisano do rejestru zabytków ruchomych (jako ruchomy zabytek techniki) województwa podkarpackiego pod numerem B – 950 część mostu kolejowego na rzece San w Przemyślu w zakresie przęsła skrajnego od strony pn.-wsch., przęsła nurtowego od strony płd. – zach. i przęsła skrajnego od strony płd. – wsch., tj. najstarsze części mostu, kilkakrotnie niszczonego w trakcie obu wojen. Przęsła skrajne po stronie pn. – wsch. i płd. wsch. pochodzą z lat 1890-91, przęsło nurtowe od strony płd. – zach. wykonane zostało w hucie w Witkowicach w 1916 r.
Rysunek 2 Fragment załącznika graficznego do decyzji wpisu do rejestru układu urbanistycznego Przemyśla z zaznaczoną granicą strefy na linii mostu kolejowego na Sanie
Wskazany zakres ochrony konserwatorskiej mostu kolejowego oznacza, że wszystkie prace prowadzone w przy moście kolejowym na Sanie w Przemyślu, wymagają uzgodnień z Podkarpackim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, które mają być prowadzone zgodnie z procedurą wynikającą z przepisów art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 2 lipca 2003 r. (Dz. U. 2020.0.282 t. j.) Krótko określając: MOST JEST CHRONIONY. Dotychczas nie wydano żadnej decyzji administracyjnej w sprawie przebudowy mostu.
Odnosząc się do przytoczonej wypowiedzi Prezesa PKP PLK odnośnie bliżej nieokreślonych „ustaleń”, odnieść je można do ustaleń z dnia 14 kwietnia 2016 r. jakie miały miejsce w Urzędzie Miasta Przemyśla, z udziałem Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i odbytej wizji lokalnej, po której zlecono opracowanie ekspertyzy technicznej mostu z opracowaniem koncepcji przebudowy wraz z wizualizacją. Warianty przebudowy zostały przedstawione na kolejnym spotkaniu w dniu 17.08.2016 r. w Urzędzie Miasta Przemyśla. Po przeprowadzonych konsultacjach społecznych Prezydent Miasta Przemyśla (ankieta dla mieszkańców) w dniu 26.09.2016 r. przedstawił opinię, informującą o wyborze koncepcji nowego mostu według wariantu nr I polegającego na budowie nowego mostu z betonu sprężonego typu extradosed w nowej lokalizacji z korektą łuku linii kolejowej od strony zachodniej. Jednocześnie zaproponował zachowanie najstarszych części mostu w tym miejscu i adaptowanie ich na kładkę pieszo – rowerową, zgodnie z licznymi wnioskami mieszkańców miasta, które kierowano do magistratu w tym czasie, jak i od początku powstania mostu.
Rysunek 3 Fragment z prasy z okresu budowy mostu (końca XIX w.)
W związku z powyższym, pytania dotyczące podtrzymania stanowiska Prezydenta Miasta Przemyśla, powinny być kierowane w kierunku władz miasta Przemyśla. Podkreślam, most jest chroniony ewidencją wojewódzką, gminną i wpisami do rejestru zabytków.
