Konserwacja renesansowego obrazu "Święta Rodzina" w Wołkowyi

Obecny kościół parafialny w Wołkowyi, jest trzecią świątynią powstałą w tej wiosce. Wybudowany w 1975 roku według projektu Bolesława Marchwicy, zastąpił neobarokową świątynię, którą rozebrano w 1967 roku w związku z budową zalewu solińskiego.

Renesansowy obraz Święta Rodzina, zgodnie z powszechnie przyjętą tradycją, pochodzi z pierwszego kościoła w Wołkowyi. Niestety nie ma o nim źródłowych wiadomości, bowiem najstarsza wzmiankowana świątynia powstała tu w 1707 roku. Sam obraz, po rozbiórce drugiego kościoła, trafił jako depozyt do Kurii Metropolitalnej w Przemyślu. Był tam przechowywany do 2010 roku, kiedy to został zwrócony na własność Parafii. Obraz opatrzony jest w lewym dolnym rogu datą 1581 oraz poniżej sygnaturą inicjałami J. G., które identyfikować można z malarzem Janem Gomołką. O tym artyście niewiele wiadomo, nie ma też potwierdzonych źródłowo jego innych prac; w 1581 roku otrzymał prawo miejskie Krakowa, a w innych aktach miejskich występuje, jako „mistrz sztuki malarskiej” w latach 1584 i 1587.

Ikonografia obrazu z Wołkowyi oparta została w typie przedstawienia „Św. Anny Samotrzeć”, który zyskał popularność w sztuce już w początkach XV wieku. Z biegiem czasu typ ten ulegał modyfikacjom, poprzez umieszczanie w kompozycjach najbliższych członków rodziny Marii i Anny. W ten sposób powstały tzw. wielkie i małe rodziny Marii. Apogeum obrazów tablicowych z przedstawieniem świętych Rodzin przypadło na pierwszą połowę XVI wieku. Niemniej jednak sztuka nowożytna nie pozostała obojętna na tę tematykę. Święta Rodzina z Wołkowyi jest tego najlepszym przykładem. Ma ona w sobie jeszcze proweniencje gotyku, jednakże rezygnacja ze złotego tła oraz wprowadzenie elementu architektonicznego tronu w tle, a nadto przedstawienie Dzieciątka w pozycji siedzącej i portretowość postaci, wskazuje na zwrot artysty w kierunku nowszych tendencji stylistycznych. Pamiętać należy, iż wówczas w południowo-wschodniej części Małopolski powstawały jeszcze późnogotyckie obiekty, dlatego też wielce prawdopodobnym wydaje się, że obraz z Wołkowyi powstał w środowisku krakowskim, przyjmującym zawsze w pierwszej kolejności nowinki artystyczne.

Obraz "Święta Rodzina" przed konserwacją 
Obraz "Święta Rodzina" w trakcie konserwacji

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Obraz "Święta Rodzina" po konserwacji

 

Fot. B. Palusińska, konserwator dzieł sztuki