Kościół Parafialny w Radawie

Kiedy sezon wakacyjny w pełni, a pogoda tak jak teraz dopisuje, to wszyscy z chęcią wybieramy się na urlopy, które spędzamy bądź to w domach, bądź na bliższych lub dalszych wyjazdach. W tym czasie często odwiedzamy miejscowości wypoczynkowe i choć nie jedziemy tam przeważnie by podziwiać zabytki, to jednak zachęcamy, by również na nich choć na chwilę zawiesić oko.

Dzisiaj zapraszamy Państwa do Radawy, położonej nieopodal Jarosławia popularnej miejscowości wypoczynkowej, by opowiedzieć o znajdującym się tam historycznym kościele parafialnym.

Radawa od końca XIV w przez kolejne 200 lat wchodziła w skład dóbr kolejnych właścicieli Jarosławia. Budowę pierwszej świątyni rzymskokatolickiej najprawdopodobniej należy wiązać z faktem, iż Radawa ze względu na korzystny mikroklimat, często odwiedzana była przez dziedziców Jarosławia i przy zlokalizowanym tutaj dworze zaistniała konieczność wzniesienia kaplicy. W końcu, w XVI w. księżna Anna Ostrogska darowała wieś zakonowi Jezuitów w Jarosławiu, a w 1594 roku została poświęcona drewniana kaplica, w której Jezuici objęli duszpasterstwo misyjne. Po kasacie Zgromadzenia Jezuitów w 1773 r. Radawa stała się własnością rządu austriackiego i w 1777 r. na licytacji nabył ją hr. Wilhelm Siemieński (miejscowość pozostała własnością tej rodziny przez kolejne niemal 150 lat). Po Opuszczeniu Radawy przez Jezuitów kaplica nie posiadała stałego gospodarza, a opiekę nad nią sprawowali naprzemiennie (w końcu XVIII w. i pierwszych dekadach XIX w.) jarosławscy Dominikanie, Franciszkanie-Reformaci oraz księża diecezjalni. W roku 1832 w Radawie została erygowana samodzielna parafia, w wyniku czego pełnienie posługi duszpasterskiej zostało trwale uregulowane. W okresie tym funkcję kościoła parafialnego nadal pełniła drewniana kaplica wzniesiona w końcu XVI w. przez Jezuitów, która musiała być na tyle obszerna, że aż do czasu jej zniszczenia nie zachodziła potrzeba budowy nowego kościoła. W 1902 r. do parafii należały: Radawa, Zaradawa, Mołodycz, Czerce, a także część Czerwonej Woli, Surmaczówka i Zapałów. W 1912 r. za czasów ks. Józefa Wojnara wzniesiono w Zapałowie kaplicę filialną. Tuż przed wybuchem Wielkiej Wojny Siemieńscy sprzedają Radawę Czartoryskim. Przez cały maj 1915 r. front wojenny zatrzymał się na Lubaczówce siejąc spustoszenie w okolicy. W dniu 18/19 maja 1915 r. Radawa z kościołem, dzwonnicą i zabudowaniami plebańskimi zostaje spalona przez wojsko rosyjskie. Ze względu na zniszczenia, ówczesny proboszcz ks. Wojnar jak i jego następca ks. Franciszek Jeleń przenieśli się do Mołodycza i byli przekonani, że nowy kościół będzie łatwiej wybudować właśnie tam.

Budowę nowego, istniejącego do dziś kościoła w Radawie zainicjował dopiero ks. Jan Jamróz w 1921 r. i zaczął szukać fundatorów. Książę Czartoryski jako kolator podarował na budowę kościoła drewno, cegłę i dachówkę. Na skutek śmierci ks. Jamroza (zastrzelony na plebanii w dniu 21.12.1922 r. przez komendanta posterunku w Radawie) prace przy kościele kontynuował jego następca, ks. Henryk Domino, prowadząc systematyczne zbiórki wśród parafian i uzyskując pomoc z kurii diecezjalnej w wysokości 1500 zł. Prace budowlane przy kościele zakończono w 1926 r. Równocześnie z kościołem wzniesiono nową plebanię i zabudowania gospodarcze. Powstała wtedy stosunkowo niewielka, murowana świątynia o zwartej bryle z prostymi elewacjami bocznymi i bardziej ozdobną fasadą, wyróżniającą się szczytami ze spływami oraz poprzedzającym wejście arkadowym portykiem. Ponadto fasadę urozmaicają dekoracyjne obróbki blacharskie szczytów i okucia sciagów, tympanony, nisze oraz prosty detal sztukatorski w postaci płyciny z monogramem IHS, oka opatrzności wpisanego w półokrągłą blendę i umieszczonej nad wejściem daty. Kościół nakrywają dwuspadowe (nad nawą), wielospadowe (nad prezbiterium) i pulpitowe (nad zakrystiami) dachy oraz wysmukła sygnaturka. Wnętrze świątyni zaprojektowano jako salowe z węższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium i nakryto silnie spłaszczonym, pozornym sklepieniem nad nawą i płaskim sufitem ozdobionym profilowanymi ramami nad prezbiterium. Nowy kościół tak jak i stary otrzymał wezwanie św. Anny. Konsekracji dokonano w 1927 roku co upamiętnia data umieszczona nad drzwiami wejściowymi. W okresie międzywojennym kościół wykończono i wyposażono. Do dzisiaj we wnętrzu znajduje się ołtarz główny o barokowych cechach (być może pochodzący ze starszej świątyni) z ustawioną w zwieńczeniu grupą ukrzyżowania zdradzającą wpływy lwowskiej rzeźby rokokowej, neostylowe ołtarze boczne i prospekt organowy pochodzące z lat 20-tych oraz kilka starszych obrazów, żyrandole i kilka drobniejszych elementów wyposażenia. W 1944 r. świątynia została uszkodzona i po zakończeniu wojny wyremontowana. Ponadto kościół remontowano w 1971 r., a w ostatnich latach prowadzono szereg doraźnych remontów. Przy kościele zachował się zabytkowy (wyłączony z użytkowania) cmentarz parafialny z szeregiem historycznych nagrobków oraz kwaterą wojenną z czasów wielkiej wojny.