Leska Fara - Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Kościół parafialny pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Lesku powstał około 1539 roku z fundacji wojewody krakowskiego Piotra Kmity, ówczesnego właściciela Leska i Sobienia. Murowana, późnogotycka świątynia założona została na planie krzyża, z wieżą od zachodu. Około połowy XVIII wieku dokonano przebudowy kościoła, pod kierownictwem śląskiego architekta Gotfryda Hoffmana. Z tego czasu pochodzi główny trzon wyposażenia ruchomego, obejmujący późnobarokowy ołtarz główny, ambonę i chrzcielnicę. Neobarokową estetykę prezentują zabytki dopełniające wystrój świątyni, tj. trzy nastawy ołtarzowe, prospekt organowy, ławy kolatorskie i konfesjonały. Z czasów budowy kościoła pochodzą późnogotyckie malowidła o charakterze wici roślinno-kwiatowych zachowane na sklepieniach dwóch bocznych kaplic. W latach 1937-1938 artysta lwowski Jan Henryk Rosen wykonał malowidła w obrębie ścian nawy i prezbiterium.

W roku 2015 Parafia Rzymskokatolicka w Lesku podjęła się wieloletnich i kompleksowych prac konserwatorsko-restauratorskich przy tymże wyposażeniu oraz nawarstwieniach ściennych. W kaplicy pw. Serca Jezusowego na sklepieniu odsłonięto i wyeksponowano późnogotycką polichromię; na ścianach tejże kaplicy nie zachowały się oryginalne tynki, odkuto i wyeksponowano tu natomiast kamienny portal do klatki schodowej na ścianie zachodniej oraz arkadę pierwotnego wejścia do kaplicy na ścianie południowej. W drugiej kaplicy pw. św. Antoniego analogiczne dekoracje odsłonięte zostały już w 2005 roku, jednakże po upływie kilkunastu lat, na skutek złych warunków wilgotnościowych panujących w kościele, pojawiły się na ich powierzchni wykwity wilgoci i pleśni. W 2017 roku przeprowadzono prace, których celem była niwelacja tychże wykwitów i doprowadzenie powierzchni sklepienia i ścian do stanu po przeprowadzonej konserwacji w 2005 roku. We wnętrzu nawy i prezbiterium, po przeprowadzeniu stratygraficznych badań konserwatorskich, wyeksponowano estetykę późnobarokową, przywracając bielone powierzchnie ścian i sklepień oraz eliminując wtórne, nieszlachetne złocenia. Jednocześnie konserwacji zachowawczej poddane zostały unikatowe malowidła figuralne i ornamentalne autorstwa Rosena.

Równocześnie do wieloetapowych prac prowadzonych przy nawarstwieniach ściennych i sklepiennych, konserwowano wyposażenie ruchome. Pracami objęto ołtarz główny, ołtarz boczny, ołtarz w kaplicy pw. Serca Jezusowego, prospekt organowy, ławy kolatorskie, ambonę oraz feretrony. Wszystkie te obiekty, pod czujnym okiem konserwatorów prowadzących prace, zostały przebadane, w wyniku czego rozpoznano ich pierwotną estetykę. Efektem przeprowadzonych prac jest przywrócenie tymże zabytkom pełnej sprawności technicznej oraz pierwotnego opracowania estetycznego.

Ostatnim etapem prowadzonych prac we wnętrzu leskiej fary była konserwacja wnętrza zakrystii, gdzie natrafiono na ślady gotyckich tynków gładko malowanych na kremowo. Taką estetykę przywrócono w obrębie ścian i kolebkowego sklepienia, dokonując aranżacji wnętrza. Konserwacji zachowawczej poddano natomiast meble i boazerię zdobiące zakrystię.