Dnia 28 czerwca bieżącego roku w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej została otworzona wystawa pn. "Trzy pokolenia twórców - Warsztat i dzieła Ferdynanda, Stanisława, Zygmunta Majerskich", której kuratorami byli Magdalena Kątnik-Kowalska, Beata Majerska-Pałubicka, Ryszard Nakonieczny, Bartosz Podubny, Tomasz Wagner. Wystawa powstała w ramach Multikonferencji DREAM Silesia 2022, która była zorganizowana przez Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, a dzięki życzliwości Dyrektora Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej możemy oglądać ją w mieście nad Sanem. Wernisażowi towarzyszyła konferencja naukowa. Nad całością wydarzenia objęła patronat Beata Kot - Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Materiały prezentowane na wystawie pochodzą z niedawno odnalezionych, a przez wiele lat uważanych za zaginione, zbiorów projektów Majerskich, które obecnie są katalogowane i opracowywane przez zespół: dr hab. Anna Sylwia Czyż, dr hab. Katarzyna Chrudzimska-Uhera (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) i Bartosza Podubny we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Żołyni, przy wsparciu Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa za Granicą „Polonika” - Zbiory Dąbrowskich z Żołyni, również z zasobów: Archiwum Archidiecezji Przemyskiej, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Archiwum Państwowego w Przemyślu, rodziny Majerskich i autorów wystawy.
Wystawiane zbiory to opowieść o warsztacie i dorobku trzech twórców wywodzących się z rodziny Majerskich, protoplasty rodu – rzeźbiarza Ferdynanda Majerskiego, jego syna – architekta Stanisława Majerskiego oraz wnuka Zygmunta Majerskiego, również architekta.
Uczestników konferencji powitał Jan Jarosz, Dyrektor Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, następnie głos zabrała dr hab. inż. arch. Beata Majerska-Pałubicka, prof. PŚl. (wnuczka Stanisława Majerskiego). Pierwszym prelegentem był dr hab. inż. arch. Tomasz Wagner, prof. PŚl., który przedstawił referat Problemy modernizacyjne i konserwatorskie na przykładzie wybrany obiektów Zygmunta Majerskiego. Autor zaprezentował kilka nie do końca udanych przykładów współczesnych remontów budynków autorstwa Zygmunta, które w części wynikały z mało precyzyjnego rozpoznania zarówno projektów jak unikatowych w swoich szczegółach realizacji architekta.
Kolejnym poruszonym tematem była kwestia odnalezienia Zbioru Dąbrowskich z Żołyni, a w nim niezwykle cennego zespołu projektów z pochodzących z warsztatu Majerskich oraz oczywiście Dąbrowskich. Omówienia tej kwestii i zaprezentowania postaci rodziny Dąbrowskich dokonała Magdalena Kątnik-Kowalska, dyr Gminnego Ośrodka Kultury w Żołyni w referacie Skarby ze Starej Szafy - o odkryciu kolekcji projektów w Żołyni, w pracowni Franciszka Dąbrowskiego 
Następnym prelegentem był Bartosz Podubny z-ca PWKZ z wystąpieniem Od Oświęcimia do Kołomyi. Pół tysiąca kilometrów realizacji Ferdynanda i Stanisława Majerskich. Zilustrował on pokrótce obie postaci: rzeźbiarza Ferdynanda i jego syna Stanisława – architekta. Omówił także zasięg oddziaływania warsztatu jak i działalności architektonicznej Stanisława obejmujący teren obecnego woj. małopolskiego, podkarpackiego oraz kilku obwodów na terenie Ukrainy.
O ile postacie Ferdynanda i Stanisława są znane w historii Przemyśla to osoba Zygmunta Majerskiego (1909-1979), jest tą która szczególnie zasługuje na przybliżenie. Dokonał tego dr inż. arch. Ryszard Nakonieczny z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w wystąpieniu pn. Między nowoczesnością a tradycją- transkulturowe aspekty w twórczości duetu Zygmunt Majerski - Julian Duchowicz - wybrane zagadnienia. Zygmunt był synem Stanisława, urodził się w Przemyślu, tutaj skończył liceum, aby następnie udać się na studia architektoniczne do Lwowa. Już w czasie studiów podjął pracę na uczelni a współpraca z kolegą ze studiów Julianem Duchowiczem zaowocowała udziałem w wielu konkursach architektonicznych, w których wygrywali z bardziej uznanymi architektami. Zygmunt brał udział w walkach II w. św., następnie dostał się do niewoli niemieckiej. Po wojnie zaprojektował m.in. cmentarz żołnierzy polskich w Bolonii – wybitne dzieło urbanistyki i sztuki sepulkralnej. Zawierucha dziejów spowodowała, że osiedlił się w Gliwicach, gdzie dalej projektował (np. Pałac Młodzieży w Katowicach, gmach Wydziału Górniczego Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu), był zasłużonym wykładowcą akademickim, który również współtworzył wydział architektury Politechniki Śląskiej.
W podsumowaniu konferencji głos zabrała Beata Kot PWKZ, która podzieliła się refleksją nawiązującą do włoskiej realizacji Zygmunta Majerskiego jak również natury ogólnej o konieczności organizowania tego typu wydarzeń, które oprócz wartości poznawczych mają niebagatelne znaczenie w codziennym funkcjonowaniu Urzędu Ochrony Zabytków. Następnie uczestnicy mogli przełożyć wygłoszone referaty na materialną formę otworzonej wystawy.
Fot. R. Nakonieczny, B. Podubny, T. Wagner
