W dniu 01.10.2020 roku dokonano końcowego odbioru badań wykopaliskowych prowadzonych na stanowisku archeologicznym Malhowice 9/AZP/110-84/81
W trakcie prac archeologicznych zgłoszonych do przedmiotowego odbioru konserwatorskiego zarejestrowano i zadokumentowano:
- 71 obiektów archeologicznych
Spośród nich wyróżniono pod względem funkcji:
- 44 dołki posłupowe
- 25 jam gospodarczych
- 1 piec garncarski dwukomorowy z jamą przypiecową do wypału ceramiki.
Podczas badań archeologicznych pozyskano liczny materiał zabytkowy w większości reprezentowany przez ceramikę, w tym głównie toczną na kole. Pozyskany materiał ruchomy pochodzi z eksploracji obiektów i z częściowej eksploracji pieca zainwentaryzowany został w inwentarzu masowym. Łącznie odkryto 956 fragmentów ceramiki. Masowe zabytki ruchome reprezentowane są także przez 139 bryłek polepy, w większości stanowiących elementy konstrukcyjne kopuły, ścian pieca i rusztu; 224 fragmenty kości zwierzęcych, 3 przedmioty metalowe, w tym fragmenty noża i 1 grot włóczni;
- Obiekty archeologiczne posiadały zróżnicowaną miąższość. W przypadku małych obiektów stanowiących pozostałości słupów od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Zdecydowaną większość stanowiły jamy gospodarcze o zasobowym charakterze, cechujące się większą głębokością od 30 do ponad 120 cm.
Obecny III etap badań na stanowisku Malhowice 9 stanowi kontynuację wcześniej prowadzonych prac na tym stanowisku i potwierdza dalszą kontynuację osady związaną głównie z okresem wpływów rzymskich. Na odbieranej części stanowiska występuje jeden piec do wypalania ceramiki.
Piec ten nie został w całości wyeksplorowany, odsłonięto jego ruszt i wloty w których rozpalano ogień, ponieważ zostanie on przeniesiony na teren Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego i tam zostanie dokończona jego eksploracja i wykonany będzie skan w technologii 3D.
Wszelkie prace wykopaliskowe zostały przeprowadzone i zakończone zgodnie z wydanymi pozwoleniami i decyzjami Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu, poza niewielkim fragmentem obszaru wyznaczonego do badań wykopaliskowych, tj. w obrębie siatki arowej 24, 23, 22 F na powierzchni około 2 arów, gdzie niemożliwe było przeprowadzenie badań z uwagi na grzęski podmokły grunt a prowadzone prace ziemne równoległe z badaniami na pozostałej części stanowiska nie ujawniły na tym odcinku zabytków ruchomych świadczących o istniejących poniżej ewentualnych obiektów archeologicznych. W związku z powyższym tutejszy Urząd odstąpił od eksploracji omawianego wycinka przeznaczonego do badań
Podsumowując - łącznie przebadano wykopaliskowo 140 arów na stanowisku Malhowice 9, w granicach rozgraniczenia linii ww. inwestycji. Z lokalizacji odkrytych obiektów w liczbie 825 i pozyskanego materiału zabytkowego w skład, którego wchodzą m.in. importy amfor rzymskich, fragmenty naczyń tzw. terra sigillata również będące importami, fragmenty naczyń pokrywanych polewą, bryłkę szkła i przedmioty metalowe tj. zapinka brązowa, żelazna sprzączka, jak i odkryte łącznie 8 pieców do wypalania naczyń glinianych świadczą o tym że, była to osada o charakterze produkcyjno-handlowym. Osada ta najprawdopodobniej funkcjonowała w okresie od III do V w. n.e. - późnego antyku, do początków okresu wędrówek ludów, kiedy to plemiona barbarzyńskie głównie Hunowie i Germanie migrują na tereny Cesarstwa Rzymskiego, przyczyniają się do zmian etnicznych niemal na całym terytorium ówczesnej Europy.
Należy też podkreślić że badania prowadzone były wyłącznie na odcinku ww. inwestycji, a z badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski obszaru 110-84 wynika że, stanowisko ma około 5 hektarów i być może stanowisko Malhowice 8 położone na południe od jest jego kontynuacją.
